Międzynarodowe Pokazy Lotnicze ILA są imprezą organizowaną cyklicznie co dwa lata. Jest to jedna z niewielu imprez w Europie Środkowej, na której są prezentowane najnowsze osiągnięcia techniki lotniczej i kosmicznej. Tegoroczna impreza miała za główny cel prezentację europejskiego przemysłu lotniczego, zwłaszcza samolotu Eurofighter EF 2000 i śmigłowca transportowego NN Industries NH-90.          

Oczywiście była też doskonałą okazją do zaprezentowania się innych przedstawicieli światowego przemysłu. Warto tu wspomnieć, że został zaprezentowany dynamicznie samolot pasażerski  Iljuszyn IŁ 114-100 oraz bohater zeszłorocznych nalotów na Jugosławię: F-117A Nighthawk.

Lockheed F-117A Nighthawk [fot. USAF]

Siłą rzeczy wybierając się na tę imprezę musiałem przyjąć jakieś priorytety. Po zapoznaniu się z materiałami przestawionymi w Internecie, min. na niemieckiej stronie The Mars Society, zdecydowałem, że będę przede wszystkim szukał kontaktu z naszymi partnerami z Europy. Na pokazy wybraliśmy się przejazdem zorganizowanym w sobotę 10 czerwca.

Pech sprawił, że wskutek niebotycznego korku drogowego w okolicach Berlina straciliśmy przeszło dwie godziny. W efekcie czego dotarliśmy na lotnisko Schönefeld dopiero w południe. Akurat w trakcie pokazu lotniczego samolotu F-117. To było coś... Czarny, lekko połyskujący w promieniach Słońca samolot, niczym latający bumerang, wykonywał ewolucje w powietrzu. Jego kadłub jest tak cienki, że patrząc na niego z boku, zlewał się z tłem. Hałasu nie było zbyt wiele jak na samolot odrzutowy. To zasługa specjalnie ukształtowanych dyszy wylotowych silników. No, ale nie o tym miała być mowa...

Kiedy już dotarliśmy na lotnisko, pierwsze kroki skierowaliśmy do hali przemysłu kosmicznego. Zaprezentowano tam, znajdujący się w trakcie końcowych prób, kosmiczny pojazd ewakuacyjny X-38. Jest to mały kilkuosobowy kosmolot, który w przypadku awarii na międzynarodowej stacji kosmicznej ISS – ALPHA, będzie użyty do bezpiecznego opuszczenia orbity przez załogę stacji. Ścisk i wręcz reglamentowany czas zwiedzania pozwolił na zrobienie raptem dwóch niedoskonałych zdjęć tego kosmoplanu.

Przedstawiony na zdjęciu 1 czepiec balistyczny noska kosmoplanu X-38 jest wykonany z wysokowytrzymałego tworzywa sztucznego, w dużej mierze opartego na ceramice.

Zdjęcie 2 przedstawia rufę kosmoplanu X-38. Jest to konstrukcja nawiązująca do europejskiego promu kosmicznego HERMES oraz eks-radzieckiego (było kiedyś takie państwo ZSRR) szybowca kosmicznego Kosmos-1445. Zmodyfikowano tył kadłuba z racji nieposiadania przez X-38 tylnego włazu wejściowego. Kosmoplan X-38 posiada tylko pojedynczy właz wejściowy, umieszczony na grzbiecie.

Druga wielką atrakcją w sali przemysłu kosmicznego był model geometryczny europejskiego modułu dla międzynarodowej stacji kosmicznej ISS – ALPHA: COLUMBUS, prezentowany także dwa lata wcześniej, na ILA98, wraz z całą „zachodnią” częścią tej stacji. W tym module zaprezentowane min. geometryczne modele planowanej do zainstalowania elektronicznej aparatury badawczej, oraz skafander kosmiczny i, co ciekawe, specjalny termoregulujący kombinezon pod skafander kosmiczny.

Przedstawiony na zdjęciu 3 termoregulujący kombinezon jest zakładany na gołe ciało, lub lekkie podkoszulki i bieliznę, podczas używania skafandra do pracy w otwartym kosmosie, misje EVA. Termoregulujący kombinezon ma za zadanie zapewnienie odpowiedniej temperatury wewnątrz skafandra. W specjalna tkaninę są wplecione rurki, w których płynie woda o regulowanej temperaturze w indywidualnym systemie podtrzymywania życia.

Zwiedzając pozostałe hale natrafiliśmy na model japońskiego modułu dla międzynarodowej stacji kosmicznej ISS – ALPHA, budowanego przez agencję kosmiczną NASDA: JEM

Jest to moduł przeznaczony do badań technologicznych nowych materiałów, leków i innych w środowisku nieważkości i otwartej przestrzeni kosmicznej. Z racji kronikarskiego obowiązku muszę też wspomnieć o zaprezentowanym żaglu słonecznym.

Jak wiemy, są rozważane koncepcje dalekich lotów, poza nasz Układ Słoneczny lub na jego skraje. Konstrukcja żagla słonecznego ma umożliwić tanie dotarcie w głębiny Kosmosu.

Szukaj, a znajdziesz

Tak, znalazłem przedstawicieli Mars Society z innych europejskich oddziałów. Moim rozmówca był Manfred Hettmer, prezes austriackiego oddziału The Mars Society. Zastałem go na efektownie zaprezentowanym stoisku narodowym wystawców niemieckich. Nie ma się co dziwić, oddziały niemiecki i austriacki połączyły siły i występują wspólnie. Rozmowa nasza skupiła się początkowo na prezentowanym na  stoisku pojeździe NANOKHOD. Jest o konstrukcja opracowana wspólnie przez Instytut Chemiczny Maxa-Plancka z Mainz-u, oraz przez firmę Von Hoener & Sulger BmbH z Schwetzingen.

Jak widać, jest to oryginalny pod względem konstrukcyjnym pojazd, przeznaczony dla sond europejskiego programu kosmicznego mających lądować na Marsie w najbliższym 10-cioleciu. Nie będę jednak tutaj zagłębiał się w rozważania nad tym pojazdem. Będzie to temat specjalnego artykułu. A wracając do rozmowy z Manfredem Hettmerem.  Poinformował mnie o rezultatach spotkania przedstawicieli europejskich oddziałów The Mars Society. Bardzo zaskoczyła mnie idea opracowania wspólnego, europejskiego,  projektu hermetycznego pojazdu dla programu Mars Direct.

Uważam, że jest to dobra idea, dobrze służąca nawiązaniu szerokich kontaktów poza Polską. Sadzę, że wymiana myśli przyczyni się do powstania zoptymalizowanej konstrukcji tego pojazdu.

Proszę wybaczyć, ale o naszej, polskiej koncepcji tego pojazdu poinformuję dopiero po rozpoczęciu Trzeciej Międzynarodowej Konwencji The Mars Society w Toronto w Kanadzie, 12-13 sierpień 2000. Mamy bardzo silną konkurencję...

W dalszej części rozmowy poruszyliśmy zagadnienie promocji koncepcji europejskiego pojazdu dla programu Mars Direct. Mówiliśmy min. o modelach do sklejania, plakatach, folderach itp. Na koniec dostałem zaproszenie na spotkanie w Monachium na początku grudnia br.

Poodsumowując, uważam że powinniśmy w Polsce korzystać z każdej okazji by się zaprezentować. Masowe imprezy są doskonała okazją. Najbliższa związana z tematyką lotniczo-kosmiczną to Święto Lotnictwa Polskiego.

Webmaster: Piotr Moskal

Ogólne pytania proszę kierować pod adres mspolska@kki.net.pl
Copyright © The Mars Society 1998