Smugi widoczne w pobliżu równika Czerwonej Planety mogły powstać w wyniku działalności słonej wody poruszanej gorącą magmą pochodzącą z głębi Marsa. Niektóre ze smug są całkiem nowe i uformowały sie po kwietniu 1999 roku, kiedy Mars Global Surveyor rozpoczął sporządzanie map planety. Chciaż powstanie smug można wyjaśnić pomijając udział wody, naukowcy z University of Arizona uważają, że działalność wody to znacznie bardziej prawdopodobna hipoteza.

Smugi odkrył po raz pierwszy Viking Observer w latach osiemdziesiątych. Już wtedy Holly Ferguson i Baerbel Lucchitta zasugerowali, że to mokre błoto spływa po zboczu. Jednak inni wyjaśniali to zjawisko erozją, lawinami pyłu czy osunięciami ziemi.

"Nie można znaleźć takiej cechy smugi, która by jednoznacznie określała, czy powstała ona w wyniku działalności procesu związanego z wodą, czy nie. Ale są cechy, które mówią, że to bardziej prawdopodobne" - mówi dr Justin C. Ferris z Geological Survey w Denver.

"Geomorfologię marsjańską można by porównać do śledztwa, ponieważ zawsze poszukujemy "sprawcy" kryjącego się za daną formacją. Jednak zbyt wielu naukowców poszukuje jednego winowajcy, podczas gdy może to być cały "gang"" - mówi Ferris. - "Erozja "na sucho" może dobrze wyjaśniać niektóre rodzaje smug pojawiających się na specyficznych obszarach, ale nie wyjaśnia wszystkich cech, które obserwujemy".

"Interesujący jest fakt, że większość smug pojawia się w regionach, gdzie znaleziono zależności między podziemnym lodem, wodą i magmą" - zauważa z kolei James Dohm. - "Opublikowane mapy geologiczne Marsa ukazują tę planetę jako dynamiczną i hydrologicznie aktywną przez większość swojej historii. Możliwość odkrycia współczesnej aktywności hydrologicznej przez MGS czy Odyssey jast szczególnie interesująca".

Ciemne smugi mają kilka wspólnych cech:

Często pojawiają się blisko oddziałujących ze sobą dwóch rodzajów skał, w topograficznej depresji;

Często pojawiają się na zboczach dolin, czasami sięgając aż do jej dna;

Zazwyczaj biegną w dół zbocza i kończą się szerszym, przypominającym deltę ujściem;

Mają stałe albedo (procent pochłanianego światła słonecznego) w obrębie jednej grupy, które jednak zmienia się w zależności od grupy smug;

Nad źródłem smugi dostrzec można ślady erozji, zbliżone do tych, jakie są powszechne w pobliżu źródeł na ZiemiZa tym, że woda bierze udział w powstawaniu smug, najbardziej przemawia fakt, że struktury te nie pojawiają się jednolicie w regionach Marsa o podobnej budowie i topografii. Tego zaś należałoby się spodziewać, gdyby smugi powstawały bez udziału wody. Ponadto smugi pojawiają się zarówno na stromych jak i łagodnych zboczach - nie taki powinien być skutek lawin czy osunięć skalnych.